Εστία

Αφιερωμένο στην «τυραγνισμένη μητέρα» του και «σ’ όλες τις μητέρες του κόσμου», το Νούμερο 31328 αποτελεί μια από τις συγκλονιστικότερες μαρτυρίες της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Δημοσιευμένο για πρώτη φορά σε συνέχειες στην εφημερίδα Καμπάνα της Μυτιλήνης, που εξέδιδε και διηύθυνε ο Στράτης Μυριβήλης, το Νούμερο 31328 αφηγείται με καθηλωτικό ρεαλισμό τις απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης στα τάγματα εργασίας, τα οποία είχαν συγκροτήσει οι Τούρκοι από αλλοεθνείς στρατεύσιμους για την κατασκευή μεγάλων δημοσίων έργων μετά την κατάρρευση του μικρασιατικού μετώπου και την άτακτη υποχώρηση του ελληνικού στρατού. Σε αυτά τα τάγματα βρέθηκε και ο δεκαοκτάχρονος Βενέζης από το Αϊβαλί, μαζί με χιλιάδες Έλληνες της Μικράς Ασίας, από τον Σεπτέμβριο του 1922 μέχρι τα τέλη του 1923.
Το βιβλίο μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες και εκτιμήθηκε διεθνώς και ζώντος του Βενέζη. Η παρούσα, νέα μονοτονική έκδοση συνοδεύεται από εκτενές επίμετρο, στο οποίο δίνεται το ιστορικό πλαίσιο των διωγμών κατά των Ελλήνων της Οθωμανικής αυτοκρατορίας την περίοδο 1908-1923, καθώς και από γλωσσάριο.