ΣΤΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΤΗΣ ΣΙΓΗΣ

O Heidegger και το δίκαιο

“Στο πλαίσιο της χαϊντεγγεριανής σκέψης τα συμπεράσματα για το δίκαιο και το λόγο του είναι σαφή: το οντολογικό Δίκαιο, ό,τι εννοούμε ως όρχηση του Dasein προς το Είναι, ως εναρμόνιση με την Τάξη του και εναντίωση στην εξάρθρωσή της, δεν συμβιβάζεται ούτε με τη νεοκαντιανή διάκριση είναι και δέοντος, ούτε με την υποταγή στην ηθικο-δικαιική ευθύνη/ενοχή. Η όποια εμπειρία του ηθικού στον Heidegger είναι τελικά σιγητική και ταπεινοφρόνως υμνούσα, εννοούσα και ευχαριστιακή, είναι λόγος της Ποίησης, στον οποίο ο υστεροχαϊντεγγεριανός ησυχασμός θα δώσει απόλυτη προτεραιότητα, κλείνοντας και υπερβαίνοντας ό,τι για το δίκαιο μας είχε ήδη αποσαφηνίσει η υπαρκτική αναλυτική. Το αν αυτή η σκοπιά για το δίκαιο και τη δικαιοσύνη μπορεί να ενδυθεί (ή να παρενδυθεί) το λόγο και τους όρους του “φυσικού δικαίου” δεν έχει ιδιαίτερη σημασία. Τούτο το δίκαιο είναι Συμβάν της ιστορίας του Είναι χωρίς άνθρωπο, δίκαιο που αποκαθηλώνει τουτέστιν το ανθρωποκεντρικό “υποκείμενο δικαίου”.
Θα ονόμαζα τον Heidegger ένα “Γενναίο της Σκέψης”. Γιατί; Διότι ο φιλόσοφος (και μέσα από τους λογισμούς του για το δίκαιο και τη δικαιοσύνη) αποκαλύπτει μια συγκλονιστική συνέπεια σκέψης, μοναδική στην ιστορία του πνεύματος, συνέπεια που του χάρισε εκείνη την ογκολιθική διάσταση που μας κάνει να μην μπορούμε να σκεφτούμε χωρίς αυτόν, ακόμη και όταν σκεπτόμεθα εναντίον του. Διότι μέσα από τα ατέρμονα μονοπάτια του ανακάλυψε το Λόγο ως τη Μεγάλη Ταυτολογία, εκείνη που δεν αρκείται στην ανάδειξη του μηταυτού (Adorno) ή της όποιας “διαφοράς” (Derrida), αλλά που υμνεί σε όλες τις μετατροπίες της τη μια και άφθαστη/άφατη αλήθεια του Κεκρυμμένου Είναι, του Είναι ως απόκρυψης, του Μυστικού Αινίγματος που δεν κάνει τίποτε άλλο από το να είναι. Διότι, τέλος, είναι ο Μέγας Ταπεινός, ο στοχαστής που, έμμεσα έστω, αυτοκατηγορείται για όλη την οντική του σμικρότητα, για όλη την υπόταξή του στην Πλάνη, μηδενίζοντας τον ίδιο τον εαυτό του, πέρα από τις συμβατικές αυτοκριτικές, απολογίες και “συγγνώμες”, αυτοπαρουσιαζόμενος ενώπιόν μας ως κάποιος που (όμοια με ό,τι είπε ο ίδιος για τον Αριστοτέλη) “έζησε, εργάστηκε και πέθανε””.

προλογικό σημείωμα [Στ. Ροζάνη]
Εισαγωγή του συγγραφέα
Η ΤΟΜΗ ΤΟΥ HEIDEGGER ΣΤΟ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟ ΛΟΓΟ
Η ανάδυση του χαϊντεγγεριανού λόγου
Επίσκεψη εννοιών κατά την πορεία του έργου του Heidegger
ΣΥΝΑΛΛΗΛΙΑ ΚΑΙ ΕΚ-ΚΑΛΥΨΗ. Ο ΔΙΚΑΙΟ-ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΔΕΣΜΟΣ ΣΤΟΝ HEIDEGGER
Το πολιτικό ως οντολογικό συμβάν
Ο HEIDEGGER ΚΑΙ Ο ΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΔΙΚΑΟΥ
Θετικό και φυσικό δίκαιο
Ειδικές θεματικές από το χώρο του λόγου του ποινικού δικαίου
Αντί επιλόγου
Βιβλιογραφία
Ευρετήριο ονομάτων
Γενικό λημματικό ευρετήριο
Γλωσσάριο Χαϊντεγγεριανών όρων Γερμανοελληνική/Αγγλικό