Περιγραφή

Η κοινοβουλευτική παρουσία της άκρας δεξιάς στη χώρα μετά την κρίση έχει τροφοδοτήσει ποικίλες συζητήσεις για τη φυσιογνωμία της και την απήχησή της στο εκλογικό σώμα. Παράλληλα, έχει οδηγήσει ορισμένους μελετητές να αναζη- τήσουν τις καταβολές της στον μεσοπόλεμο, τότε που το φαινόμενο έκανε ορα- τή την παρουσία του σε όλη την Ευρώπη.

Ενταγμένος σε μια τέτοια προοπτική, ο συλλογικός αυτός τόμος εστιάζει σε μια υποτιμημένη ώς τώρα ιστορική εμπειρία, τη δικτατορία της 4ης Αυγούστου. Σκοπός του είναι να πάρει σοβαρά την επιχείρηση εκφασισμού του Ιωάννη Μεταξά, διερευνώντας μια σειρά από ερωτήματα που έχουν απασχολήσει τη σύγχρονη ιστοριογραφία των αυταρχικών καθεστώτων της περιόδου: Εάν και υπό ποιους όρους μπορεί το μεταξικό καθεστώς να κατηγοριοποιηθεί ως φασιστικό; Ποια ήταν τα διανοητικά, ιδεολογικά και θεσμικά «δάνειά» του από τα άλλα αυταρχικά εγχειρήματα του μεσοπολέμου; Με ποιους τρόπους επιχείρησε να νομιμοποιηθεί; Πώς ενσωμάτωσε σημαντικά τμήματα του ελληνικού πληθυσμού, μέσα από θεσμούς όπως η ΕΟΝ, σε ό,τι έχει προσδιοριστεί ως αυταρχική μαζική νεωτερική πολιτική; Ποιες ήταν οι ιδεολογικές και θεσμικές του συνέχειες με την προγενέστερη κοινοβουλευτική εμπειρία; Ποιος ήταν ο ρόλος των γυναικών στο νέο υπό διαμόρφωση φασιστικό υπόδειγμα;

Έτσι οι μελετητές του τόμου παύουν να αντιμετωπίζουν αυτό το καθεστώς ως μια αταξινόμητη «ελληνική ιδιαιτερότητα», ένα οπισθοδρομικό ή εσωστρεφές φαινόμενο αποκομμένο από τις διεθνείς εξελίξεις. Αξιοποιώντας υποεξετασμένες πρωτογενείς πηγές, επιχειρούν να εννοιολογήσουν το μεταξικό πείραμα με βάση τις πρόσφατες θεωρητικές επεξεργασίες των φασιστικών σπουδών σε μια ευρεία θεματική (εθνικισμός και προπαγάνδα, αντιφιλελευθερισμός και αντικοινοβουλευτισμός, σύνθεση του τρίτου δρόμου και καινοτομία, φύλο και θηλυκότητα, νεωτερικότητα και μοντερνισμός, βιοπολιτική και ευγονική), να εντοπίσουν τις ιδεολογικές και θεσμικές συνέχειες και ασυνέχειές του με την προηγούμενη κοινοβουλευτική περίοδο και να το τοποθετήσουν εκ νέου στην ευρύτερη μεσοπολεμική εμπειρία των αυταρχικών εγχειρημάτων.

περιεχόμενα:
ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ
ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΟΥΒΛΗΣ – ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΚΑΛΛΗΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Ελληνικός φασισμός ή παλαιού τύπου αυταρχισμός. Μια επανεκτίμηση της Μεταξικής δικτατορίας (1936-1941)
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΚΑΛΛΗΣ
Ο διεθνής φασισμός και η γοητεία του “Τρίτου Δρόμου” στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου
ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΟΥΒΛΗΣ
Αυθεντική φασιστική θεωρία ή μη-συστηματικές εννοιολογήσεις της Νέας Αυταρχικής Τάξης; Προς μια ανατομία της αντικοινοβουλευτικής σκέψης του Νικόλαου Κούμαρου
ΡΟΖΑ ΒΑΣΙΛΑΚΗ
Γυναίκες και θηλυκότητα υπό το καθεστώς Μεταξά
ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΑΜΟΣ
Ο Τρίτος Ελληνικός Πολιτισμός
ΔΗΜΗΤΡΑ ΤΖΑΝΑΚΗ
Επιστήμη, αποικιοποίηση και η “φυλετική” κάθαρση του Μεταξικού φασιστοειδούς καθεστώτος (1936-1941)
ΒΑΣΙΛΗΣ Α. ΜΠΟΓΙΑΤΖΗΣ
Από το “ξίφος του ευγενούς” στη “σημαία των φασιστικών ιδανικών”. Η διαμόρφωση και εξέλιξη της κοσμοθεωρίας του Ιωάννη Μεταξά, 1897-1941
ΟΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΤΟΥ ΤΟΜΟΥ