Περιγραφή

Κατοχή, Αντίσταση, Κυπριακός Αγώνας

Μεταξύ ιστορίας και λογοτεχνίας, ιδεολογίας και αισθητικής, πραγματικότητας και μυθοπλασίας, μαρτυρίας και απολόγου για ατομικά και συλλογικά τραύματα, το παρόν βιβλίο φιλοδοξεί να προσφέρει μια νέα προσέγγιση στα πιο αμφιλεγόμενα έργα του Ρόδη Ρούφου, το Χρονικό μιας σταυροφορίας (1954-1958/1972) και τη Χάλκινη Εποχή (1960), και μια συγκροτημένη απόπειρα ένταξής τους στην εποχή και στο ευρύτερο κοινωνικοπολιτικό, ιδεολογικό και πνευματικό κλίμα, όπου τα μυθιστορήματα αυτά δημιουργήθηκαν, αλλά και κρίθηκαν. Αξιοποιώντας στοιχεία από το προσωπικό αρχείο του συγγραφέα, από εφημερίδες και περιοδικά της εποχής, αλλά και από πρόσφατες ιστορικές και φιλολογικές μελέτες, το βιβλίο επιχειρεί τη διακρίβωση της συμμετοχής και του ρόλου του ίδιου του Ρούφου στο αντιστασιακό κίνημα και στον Κυπριακό Αγώνα – εμπειρίες που αποτέλεσαν την πρώτη ύλη της δικής του “τετραλογίας των καιρών”. Ταυτόχρονα, κινείται με κριτικό και συ-νάμα ερμηνευτικό προσανατολισμό στην επισήμανση των “εκλεκτικών συγγενειών” του συγγραφέα, καθώς και των στοιχείων εκείνων που συνέθεσαν το προσωπικό του όραμα, συμβάλλοντας στη διαμόρφωση της κοσμοαντίληψής του.

Περιεχόμενα
Ευχαριστίες
Πρόλογος του Θανάση Βαλτινού
Συντομογραφίες
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
Η ρίζα του σκανδάλου και του αναθέματος: Το κριτικό σκάνδαλο της Ρίζας του μύθου
Το γραμματολογικό προηγούμενο: Το “χρονικό” στη δεκαετία του 1940
Οι πρώτες ομοβροντίες και τα “φίλια πυρά”
Ο διάλογος συντηρητικών κριτικών και αναγνωστών για την ιδεολογική
τοποθέτηση των νεαρών “σταυροφόρων”
Η “Ομάδα των Δώδεκα”, η κριτική του μεσαίου χώρου και μια ιδιόμορφη
περίπτωση
Η αριστερή πολεμική εναντίον της “λογοτεχνίας της (εθνο)προδοσίας”, των “λύκων” και της “Αντί-Αντίστασης”
Απόηχοι του κατοχικού Εμφυλίου στην Κύπρο
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
Στη “βαριά σκιά” της Ρίζας του μύθου. H συνέχεια του Χρονικού μιας σταυροφορίας
Πορεία στο σκοτάδι: Τόσο αργά, τόσο νωρίς
Η εθελοτυφλία εκ Δεξιών
Δειλές αναθεωρήσεις, έμμεσες επιφυλάξεις και ήπιες επικρίσεις
Η βράβευση από την “Ομάδα των Δώδεκα” και η αμήχανη θέση της Αριστεράς
Η θέση των νεότερων κριτικών για το Χρονικό μιας σταυροφορίας
Η κριτική για την Άλλη όχθη: Από την επιφύλαξη στην αδιαφορία και την απόρριψη
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ
“Ένας πόλεμος χωρίς τέλος”: Ο Ρούφος ξανά στο στόχαστρο
Η υποδοχή της Χάλκινης Εποχής στη Μ. Βρετανία
Η υποδοχή της Χάλκινης Εποχής στην Ελλάδα και στην Κύπρο
Η “υπεράσπιση”
Κατηγορίες και ενστάσεις
Επιφυλάξεις και οριστικές ετυμηγορίες
Άλλοι συγγραφείς για τη Χάλκινη Εποχή
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ
Προσκλητήριο πρώτο: Ο Ρούφος στην Αντίσταση και στον κατοχικό Εμφύλιο (1941-1944)
Ένας έφηβος “εθνικιστής από ανατροφή και περιβάλλον, ξένος στα κοινωνικά προβλήματα”
Ο “βίος και η πολιτεία” ενός συνειδητού αντικομουνιστή στις αρχές της Κατοχής (καλοκαίρι 1941- τέλη 1942)
Η “μάχη” για την κυριαρχία στο Πανεπιστήμιο και η παγίωση της πόλωσης (τέλη 1942 -αρχές 1943)
Ανασύνταξη και “αντίδραση” των “αστικών” οργανώσεων απέναντι στον “κόκκινο χείμαρρο” (άνοιξη – καλοκαίρι του 1943)
Όψεις του κατοχικού Εμφυλίου (φθινόπωρο 1943 – αρχές 1944)
Casus belli: Ζητήματα ιδεολογίας και ποιητικής στη Ρίζα του μύθου
Ο επίλογος της πρώτης “σταυροφορίας”
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ
Προσκλητήριο δεύτερο: Ο Ρούφος στην Κύπρο (1954-1956) και Η Χάλκινη Εποχή
Υποπρόξενος στη Λευκωσία: Η εμπλοκή στην ΕΟΚΑ και στο Κυπριακό
Ο Ρόδης, ο Μακάριος και ο “Διγενής”
Πριν τη Χάλκινη Εποχή: Ερεθίσματα, βιώματα και προκλήσεις
Ο ύποπτος “φιλελληνισμός” των “φίλων του άλλου πολέμου” και ο Λόρενς Ντάρελ
Η σχοινοβασία της “μέσης οδού”: Ζητήματα ιδεολογίας και ποιητικής στη Χάλκινη Εποχή
Από το Χρονικό μιας σταυροφορίας στη Χάλκινη Εποχή και από τον Μπαλαφάρα στον Αλέξη
Το συγγραφικό δίδυμο Αλέξη – Δίωνα
Από τον Λόγο στον Μύθο: Η αντιστροφή της μαθητείας
ΕΠΙΛΟΓΙΚΑ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΣΩΠΩΝ