Περιγραφή

Η εκτέλεση των Έξι είχε αλυσιδωτές επιπτώσεις στον ευρύτερο μεσογειακό χώρο συν: τοις άλλοις, ο μεν Μουσολίνι επαίρεται ότι έσωσε την Ιταλία από το χάος μιας «ελληνικής αναρχίας», ο δε Πρίμο ντε Ριβέρα ότι απέτρεψε μια «δικαστική αντεκδίκηση ελληνικού τύπου»… Παρά την ιταλοκρατία στα Δωδεκάνησα, την ιταλική επίθεση στην Κέρκυρα το 1923 και την φασιστική δράση της ιταλικής παροικίας, το ελληνο-ιταλικό σύμφωνο του 1928 συνιστά σαφές δείγμα του «εξιταλισμού της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής» από την «ισπανορωμαϊκή σύγκλιση του 1923 και εφεξής…  Επιπλέον  η Ισπανική Δημοκρατία, υπό την όποια διακυβέρνηση, δεν φέρεται διατεθειμένη να  «χαρίσει» στην Ιταλία τους ισπανοεβραίους, έστω και ως «υποτιθέμενο όχημα» της επέκτασης της στην ανατολική Μεσόγειο…» Τα ανωτέρω συνιστούν σύνθεση μιας «εν θερμώ ανάλυσης και ανάγνωσης»: Έλληνες και Ιταλοί διπλωμάτες αναλύουν, η ισπανική διπλωματία «διαβάζει» την «ιστορία των ιταλο-ελληνικών σχέσεων στον Μεσοπόλεμο». Ως γνωστόν η σύγκρουση ήταν ανάμεσα στην Ελλάδα και την Ιταλία. Η Ισπανία, ουδέτερη στον Πρώτο Μεγάλο Πόλεμο, από παρατηρητής, αρχικά αυτής της αντιπαράθεσης, θα γίνει στο τέλος ο ρυθμιστής της: «οι ναυμαχίες ανάμεσα στους πειρατές του Μεταξά και του κουρσάρους του Φράνκο και του Μουσολίνι, εξαιτίας του λαθρεμπορίου όπλων κατά τον Ισπανικό εμφύλιο (1936-1939), προανήγγειλαν τον ελληνο-ιταλικό πόλεμο που ξέσπασε λίγο αργότερα…»